เสียงในภาษาไทย - เสียงแปร (เสียงพยัญชนะ)

พยัญชนะในภาษาไทยอย่างที่เรา ๆ รู้กันดีว่ามี 44 ตัว (ใช้จริง 42) แต่สำหรับเสียงพยัญชนะนั้นมีแค่เพียง 21 หน่วยเสียงเท่านั้น (ไม่ใช่เสียงนะครับ) มีดังนี้

                                            /ก/  มีพยัญชนะ  ก
                                            /ค/  มีพยัญชนะ  ข, ฃ, ค, ฅ, ฆ
                                            /ง/  มีพยัญชนะ  ง
                                            /จ/  มีพยัญชนะ  จ
                                            /ช/  มีพยัญชนะ  ฉ, ช, ฌ
                                            /ด/  มีพยัญชนะ  ฎ, ด
                                            /ต/  มีพยัญชนะ  ฏ, ต
                                            /ท  มีพยัญชนะ   ฐ, ฑ, ฒ, ถ, ท, ธ
                                            /น/  มีพยัญชนะ  ณ, น
                                            /บ/  มีพยัญชนะ  บ
                                            /ป/  มีพยัญชนะ  ป
                                            /พ/  มีพยัญชนะ  ผ, พ, ภ
                                            /ฟ/  มีพยัญชนะ  ฝ, ฟ
                                            /ม/  มีพยัญชนะ  ม
                                            /ย/  มีพยัญชนะ  ญ, ย
                                            /ร/  มีพยัญชนะ  ร
                                            /ล/  มีพยัญชนะ  ล, ฬ
                                            /ว/  มีพยัญชนะ  ว
                                            /ส/  มีพยัญชนะ  ซ, ศ, ษ, ส
                                            /อ/  มีพยัญชนะ  อ
                                            /ฮ/  มีพยัญชนะ  ห, ฮ

                                            // แทน หน่วยเสียง
จะสังเกตว่า เสียงอักษรสูงจะเป็นหน่วยเสียงเดียวกันกับเสียงอักษรคู่ อักษรสูง - อักษรต่ำ (อ่านเพิ่มเติม)

เสียงพยัญชนะเกิดจากลมที่ถูกส่งออกมาจากหลอดลม ถูกขัดขวางไม่ให้เสียงออกมาโดยสะดวกจากอวัยวะ ต่าง ๆ ในช่องปากของเรา ทำให้ตรงที่ถูกขัดขวางนั้นเป็นที่เกิดของเสียง เรียกว่า "ฐานกรณ์" ก่อให้เกิดเสียงต่าง ๆ ดังนี้

เสียงกัก หรือเสียงระเบิด คือ เสียงที่แปล่งออกมา แล้วถูกกักบริเวณที่เกิดเสียงชั่วครู่ มี 2 ลักษณะคือ มีลม และไม่มีลม
เสียงเสียดแทรก คือ เสียงที่เกิดจากการผ่านช่องแคบ ๆ ในปาก
เสียงกักเสียดแทรก ตามชื่อเลยครับ ต้องเป็นการประสม ฟีเจอริ่งกันระหว่างสองเสียงข้างบน คือ ในตอนแรกจะมีลักษณะแบบเสียงกัก หลังจากนั้นจึงจะปล่อยเสียงออกมาในลักษณะของเสียงเสียดแทรก
เสียงนาสิก นี่ก็เป็นเสียงกักเช่นเดียวกัน แต่มันมีลักษณะเฉพาะของมันจึงแยกออกมาต่างหาก คือลมจะมาออกทางจมูก
เสียงข้างลิ้น คือ เสียงที่ลมออกมาจากทางด้านข้างลิ้น
เสียงรัว คือ การที่ลมออกมา แต่ถูกขัดขวางจากบริเวณที่เกิดเสียงเป็นพัก ๆ

พยัญชนะไทยแบ่งออกเป็น 
1. พยัญชนะต้น (เดี่ยว, คู่) พยัญชนะต้นเดี่ยวมี 21 หน่วยเสียง ส่วนพยัญชนะต้นคู่ (ควบกล้ำ) มี 11 หน่วยเสียง (เฉพาะที่เป็นคำไทย)
2. พยัญชนะท้าย มีทั้งหมด 9 หน่วยเสียง

ตารางเสียงพยัญชนะต้นเดี่ยวเดี่ยว และเสียงพยัญชนะท้าย

ตารางเสียงพยัญชนะต้นควบกล้ำ

เนื้อหาตรงตามมาตรฐาน/ตัวชี้วัด ท 4.1 ม.1/1 อธิบายลักษณะของเสียงในภาษาไทย (เสียงในภาษาไทย), ม.4-6/1 อธิบายธรรมชาติของภาษา พลังของภาษา และลักษณะของภาษา(เสียงในภาษาไทย)
อ้างอิง

นิตยา กาญจนะวรรณ. (2544). การวิเคราะห์โครงสร้างภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
บรรจบ พันธุเมธา. (2545). ลักษณะภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 14). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2550). ลักษณะภาษาไทย. ม.ป.ท.: ม.ป.พ. (สำเนา)
วรวรรธ ศรียาภัย. (2556). ภาษาศาสตร์ภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). นนทบุรี: สัมปชัญญะ.