มุก (ตลก)

คำว่า "มุก" (ตลก) หลายคนสะกดด้วย ข ซึ่งความหมายของทั้งที่สะกดด้วย ก และ ข ตามพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 มีดังนี้

มุก น. ชื่อหอยทะเลกาบคู่ในสกุล Pinctada วงศ์ Pteriidae อาศัยอยู่ตามแนวปะการัง ให้ไข่มุกและมุกซีก เปลือกใช้ทําเป็นเครื่องประดับได้.

มุข, มุข- [มุก, มุกขะ-] น. หน้า, ปาก; ทาง; หัวหน้า; ส่วนของตึก หรือเรือนที่ยื่นออกมาจากส่วนใหญ่ มักอยู่ด้านหน้า. (ป., ส.).

จะเห็นว่าทั้งสองคำไม่สื่อถึง มุกตลกโดยตรง ราชบัณฑิตย์ฯ จึงพิจารณาจากเอกสารต่าง ๆ หลายชิ้น (ตามไปดูได้ที่ลิงค์ข้างล่าง) และได้เก็บคำว่า "มุกตลก" ไว้ โดยพจนานุกรมฯ ให้ความหมายไว้ว่า 

มุกตลก [-ตะหฺลก] น. วิธีทำให้ขบขัน.

นอกจากนี้ราชบัณฑิตย์ฯ ยังชี้ว่าที่คนใช้ "มุข" กันเยอะ เนื่องจาก "มุข" เป็นคำที่ใช้อย่างกว้างขวาง และแพร่หลายมากกว่า เช่น มุขปาฐะ มุขยประโยค เป็นต้น จริงอยู่ที่ "มุข" หมายถึงปาก และหน้า ซึ่งอาจโยงกับวิธีทำให้ขบขันได้ แต่ราชบัณฑิตย์ฯ ให้เหตุผลว่าวิธีทำให้ขบขันนั้นอาจจะเป็นท่าทางก็ได้ซึ่งอาจไม่เกี่ยวทั้งหน้าและปาก ประกอบกับเอกสารต่าง ๆ สะกดด้วย "ก" ราชบัณฑิตย์ฯ จึงเลือกเก็บคำว่า "มุกตลก" ไว้ ดังนั้นหากเรา ๆ ท่าน ๆ จะใช้คำนี้ที่เป็นภาษาปากควรเขียนเป็น "มุก" มากกว่า

อ้างอิง

ราชบัณฑิตยสถาน ลิงค์ http://www.royin.go.th/?knowledges=%E0%B8%84%E0%B8%B3-%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%A5%E0%B8%81